De Fatimakerk in Weert: het ene geloof ging eruit, het andere kwam erin

BRON: DAGBLAD DE LIMBURGER
 door Wim Schulpen

Na de dienst’. Door het teruglopend aantal gelovigen zijn al heel wat kerken gesloten in Limburg. Soms worden ze gesloopt, maar de meeste krijgen een wereldlijke bestemming. Van museum tot kinderopvang. VIA portretteert een aantal aan de eredienst onttrokken kerken in een serie over stenen met een oude ziel en een nieuw geloof. Deze week: de Fatimakerk in Weert.

In 1948 ontstaat in het gebied Molenveld de wijk Fatima. In datzelfde jaar wordt er de parochie Onbevlekt Hart van Maria opgericht, met Frans Ehlen als bouwpastoor. Nadat van 1949 tot 1955 gebruik is gemaakt van een noodkerk, vindt in maart 1955 de inzegening plaats van de nieuwe parochiekerk die in de volksmond Fatimakerk gaat heten.

Dat het godshuis op de lijst van gemeentelijke monumenten komt te staan, is indirect te danken aan pastoor Ehlen. Want hij is het die voor het ontwerp van de kerk de architect Pierre Weegels in de arm neemt. Deze zet een gebouw neer dat zowel aan de buiten- als binnenkant zeer bijzonder is. Zo worden de aan 800 gelovigen plaatsbiedende kerkbanken in een waaiervorm opgesteld en de achterwand van het priesterkoor verfraaid met een door Hugo Brouwer uit negen soorten marmer vervaardigd mozaïek. Naar verluidt is dit 255 vierkante meter grote kunstwerk het grootste mozaïek van Nederland. Een andere blikvanger is het glas in lood van Charles Eyck.

Rian Schonkeren tijdens de wekelijkse eredienst van Eritrese gelovigen.
Afbeelding: Jeroen Kuit / GAW

 

Tewahedo Kerk

Begin 2010 besluit het Bisdom Roermond de kerk te sluiten in verband met het sterk teruggelopen aantal praktiserende parochianen. In maart 2014 wordt bekend dat de kerk is gekocht door de Ospelse ondernemer Thijs Hendrix. Hij gaat het gebouw onder de naam Fatima Huis gebruiken voor sociale, educatieve, culturele en maatschappelijke activiteiten. In 2019 keert alsnog een stukje religie in het voormalig bedehuis terug, als de Eritrees-Orthodoxe Tewahedo Kerk er neerstrijkt.

„Tussen de 400 en 500 statushouders uit Eritrea houden hier elke zondag hun gebedsdienst, zodat de kerk toch nog een link met religie heeft, wat wij als katholieke familie belangrijk vinden. Maar hier vinden ook activiteiten plaats van meer wereldse aard, zoals concerten. Zo heeft Beppie Kraft hier eens gezongen voor 500 sjoenkelende mensen”, zegt Rian Schonkeren-Hendrix, projectmanager van het Fatima Huis en zus van de koper van het kerkgebouw.

De Apostelen

Met subsidie van de gemeente Weert en de Provincie voor een opknapbeurt van het al vier jaar leegstaand gebouw is de familie Hendrix de kerk gaan exploiteren. Rian: „Daarnaast hebben wij de steun van vijftien actieve vrijwilligers die in de periode van mei tot september elke donderdagmiddag de kapel in het kerkgebouw voor bezoekers geopend houden en zich gekscherend De Apostelen noemen. Zij hebben destijds ook alle kerkbanken, die qua opstelling uniek zijn, opgeschuurd en opnieuw gelakt. Het kerkgebouw is een gemeentelijk monument, maar ik weet zeker dat het ooit de status van rijksmonument krijgt.”

Filmon Okabay (31) uit Veghel, diaken in Weert, viert Ge’ez Nieuwjaar op 11 september

Filmon Okabay (31) uit Veghel, diaken in Weert, viert Ge’ez Nieuwjaar op 11 september

„Ik ben gevlucht uit Eritrea en woon nu zeven jaar in Nederland. In Eritrea is de officiële kalender de Gregoriaanse, net als in Europa. Maar veel christelijke Eritreeërs, zoals ik, leven volgens het religieuze systeem en gebruiken ook de Ge’ez kalender. Die loopt ruim zeven jaar achter op de Gregoriaanse en het nieuwe jaar begint op 11 september. Voor ons begint in september het jaar 2014.”

„Als 11 september op een doordeweekse dag valt, ben ik gewoon aan het werk. Dan ga ik de avond ervoor naar kennissen in Son en Breugel, ook Eritreeërs. Dit gezin heb ik leren kennen in onze Tewahedokerk in Weert, waar ik elke zondag naartoe ga, ik ben er diaken. In de tuin van mijn kennissen maken we die avond op de grond een klein vuur en daarbij spreken we de wens uit dat we dit volgend jaar ook weer kunnen doen.”

„In Eritrea maken de mensen superlange fakkels. Die steken ze aan en dan lopen ze een ronde door het dorp. Daarna beklimmen ze een berg en bovenop beginnen ze te dansen en te zingen. De hele nacht zijn er in de Eritrees-orthodoxe kerken speciale diensten met veel zang en trommelmuziek. Die duren tot ’s ochtends vroeg. Mijn kennissen en ik kijken live naar zo’n dienst via YouTube. In hun woonkamer ligt dan vers gemaaid gras op de vloer, net als ze in Eritrea doen. Gras is groen en groen betekent goed. Met Nieuwjaar voel ik me heel blij, maar ik mis ook mijn familie en de viering in mijn land. Daar vieren we het met veel mensen, met veel licht van de fakkels. Met dat in mijn gedachten bel ik mijn familie en zeg ik tegen hen: gelukkig nieuwjaar.”

 

Foto: Loraine Bodewes
Tekst uit Bijlage Dagblad de Limburger.

Nieuwe website voor evenementenlocaties van Weert

Nieuwe website voor evenementenlocaties van Weert

Munttheater, Theater de Huiskamer, Paterskerk en Franciscus Huis Weert lanceren de gezamenlijke website www.evenementenlocatiesweert.nl.

Het doel: beter vindbaar zijn voor bedrijven en organisaties die een congres, symposium of ander evenement willen organiseren in Weert. Nu alle locaties volledig corona-proof zijn, vinden er steeds meer evenementen plaats. Weert heeft alles in huis om de meest uiteenlopende evenementen te organiseren. Dat begint natuurlijk met de aanwezigheid van diverse evenementenlocaties, die elk hun eigen mogelijkheden en unieke ambiance hebben. Deze zijn gesitueerd in een karakteristieke stad, met veel aanbod op het gebied van culinair genieten. Een stad die bovendien goed bereikbaar is en beschikt over meer dan genoeg parkeerplaatsen.

Gezamenlijk
Er vinden dan ook regelmatig congressen, symposia en workshops plaats. Maar dan vooral georganiseerd door bedrijven en organisaties uit de regio. Om beter vindbaar te zijn in de rest van het land, hebben vier evenementenlocaties het initiatief genomen een website te lanceren. “Dus als bijvoorbeeld een medewerkster van een bedrijf uit Den Haag de opdracht krijgt om een evenement te organiseren in het zuiden van het land en op internet gaat zoeken, komt ze uit bij deze website”, zegt Rian Schonkeren (Franciscus Huis Weert). “Daarop staat een overzicht van wat Weert te bieden heeft.”

De gezamenlijke propositie moet zorgen voor meer aanvragen. Liesbeth Maes (Paterskerk): “Eenmaal op de website kan men zelf kiezen welke locatie geschikt is. De keuze is vaak gebaseerd op het soort evenement en waar een bedrijf of organisatie voor kiest wat betreft uitstraling en setting. Het maakt voor ons niet uit voor welke locatie uiteindelijk gekozen wordt. Het is winst als voor Weert gekozen wordt. We trekken samen op om de stad in de kijker te zetten.” Brigitte van Eck (Munttheater): “De website gaan we ook gebruiken om mensen door te verwijzen. Stel, het is niet mogelijk om bij ons iets te organiseren op een bepaalde datum, dan kun je op de website gemakkelijk alle alternatieve locaties bekijken. Zo zorg je dat het binnen Weert blijft.”

Corona
De weg naar meer samenwerking werd al voor corona ingezet. Renate Toorop (Theater de Huiskamer): “De lancering komt op een moment dat er weer meer georganiseerd wordt. Elk van ons heeft maatregelen genomen. De uitdaging is om zowel te voldoen aan de richtlijnen van het RIVM als ook de sfeer te behouden. Daar zijn we allemaal goed in geslaagd.”

In het Munttheater (foto) is dat gedaan door intieme zitjes in te richten met elk een eigen kapstok. Van Eck: “De gasten worden ontvangen, naar hun tafel begeleid en daar worden ook de drankjes geserveerd na afloop van de voorstelling. Zo hebben de gasten niet het gevoel dat ze binnen een corona-aangepaste omgeving zitten. Sterker nog, we gebruiken het gegeven van de anderhalvemetersamenleving om de gast met nog meer egards te ontvangen.”

Bij alle locaties is de maximumcapaciteit aan bezoekers omlaag gebracht. Door alle voorzorgsmaatregelen wordt er langzaam weer meer georganiseerd. Ook verenigingen, zoals koren en harmonieën, laten hun optredens doorgaan. Er is duidelijk behoefte om samen te komen. Cultuur speelt hierin een belangrijke rol. In Weert zijn voldoende locaties waar ook grotere gezelschappen weer samen kunnen komen, met inachtneming van alle maatregelen.

Foto door Dion Huiberts

Eritrese ceremonie door corona vooral virtueel gevierd

Eritrese ceremonie door corona vooral virtueel gevierd

Eritrese ceremonie door corona vooral virtueel gevierd
Afbeelding: John Peters

Eritrese orthodoxen gedenken jaarlijks de stichter van hun kerk in een dienst die een half etmaal duurt. De ceremonie met trommels en gebed in Weert trok vorig jaar zeker 400 bezoekers, afgelopen weekend 100.

Tien jaar geleden onttrok het bisdom de parochiekerk van de Weerter wijk Fatima aan de eredienst omdat het aantal kerkbezoekers sterk terugliep. Sinds ruim een jaar maken Eritrese orthodoxen uit Zuid-Nederland gebruik van het opgeknapte kerkgebouw. Elke zondag een volle kerk, tot corona ook de Eritreeërs noopte hooguit honderd religieuzen binnen te laten. De rest heeft de dienst ter ere van de stichter van de Tewahedo-kerk, van zaterdagmiddag tot zondagochtend, kunnen volgen via een beeldverbinding.

Jaarlijkse Abune Tekle Haymanot viering op 29/30 augustus 2020

Weert, 16 augustus 2020

Informatie aan de wijk- en buurtorganisaties en aan de buurtbewoners Fatimawijk

i.v.m. jaarlijkse Abune Tekle Haymanot viering op 29/30 augustus 2020

De Eritrese Christelijke Oriëntaalse Orthodoxe Tewahedo Kerk zal zaterdag 29 augustus en zondag 30 augustus haar jaarlijkse “Abune Tekle Haymanot” viering houden in het Fatima Huis te Weert.  De dienst begint op zaterdag ca 16.00 uur met de voorbereidingen. Vanaf ca. 17.00 uur tot ca 20.00 uur wordt er in de kerk enkele trommels gebruikt. Dan rustpauze en daarna vanaf ca. 22.00 uur tot ca. 06.00 uur zondagmorgen worden er ook enkele trommels gebruikt. Tussen 22.00 uur en 06.00 uur zal er speciale aandacht zijn om er voor te zorgen dat er zo weinig mogelijk geluid is. Het verwachte aantal deelnemers aan de dienst zal dit jaar minder zijn dan vorig jaar. Dit vanwege de Corona maatregelen.  Wijk- en buurt-organisaties, en andere geïnteresseerden, zijn onder normale omstandigheden van harte welkom. Echter vanwege de Corona maatregelen hoopt Tewahedo Kerk op uw begrip dat dit niet kan dit jaar. De kerkleiding zorgt voor alle benodigde voorzorgmaatregelen zoals ik de instructies van het RIVM zijn vastgelegd.

Voor meer informatie: (contactpersoon (ook gedurende de dienst) is Philemon 06-87550186 indien er vragen of opmerkingen zijn, tevens kunnen opmerkingen gezonden worden per email.

Fatima Huis, Coenraad Abelsstraat 31a, NL-6001 VJ Weert-EU

Email: info@fatimahuis.nl  Website: www.fatimahuis.nl

 

 

Informatie over de  Heilige Abune Tekle Haymanot

De Heilige Abune Tekle Haymanot van Ethiopië (ca. 1215 – ca. 1313) was  een Ethiopische kluizenaar , monnik en bisschop die een groot klooster stichtte in zijn geboorteprovincie Shewa. De Eritrese Christelijke Oriëntaalse Orthodoxe Tewahedo Kerk  (Ge’ez: ተዋሕዶ , tawāhidō), is een van de christelijk oriëntaals-orthodoxe kerken. De kerk is gevestigd in Eritrea en is nauw verwant aan de Koptisch-Orthodoxe Kerk, waar ze oorspronkelijk van afstamt. Ze maakte tot 1993 deel uit van de Ethiopisch-Orthodoxe Kerk. De Eritrees-Orthodoxe Tewahedo Kerk maakt gebruik van de Alexandrijnse liturgie. De liturgische taal is het Ge’ez; deze taal wordt ook gebruikt door de Ethiopisch-Orthodoxe Kerk. Aan het hoofd van de kerk staat een patriarch. Na het overlijden op 21 december 2015 van patriarch Dioskoros van Eritrea is er nog geen nieuwe patriarch gekozen. De kerk telt circa 3.000.000 gelovigen.

Fatima Huis

De doelstelling van het Fatima Huis is om het voormalige kerkgebouw te gebruiken voor maatschappelijke doeleinden, vooral sociale, educatieve en culturele activiteiten. Op deze manier wil de initiatiefnemer een waardige herbestemming geven aan de kerk waarvan de eerste steen werd gelegd op 19 april 1954 en die werd ingezegend op 25 maart 1955. Architect was Pierre Weegels. Aannemer P.M.Gijbels en Zoon te Weert. In het gebouw bevinden zich een mooie mozaïek van Hugo Brouwer, glas in lood van Charles Eyck en Hugo Brouwer, en een Fatima Kapel, die als devotiekapel wekelijks (mei-oktober) is opengesteld op donderdag en zaterdag van 14.00 uur tot 16.00 uur .

Weerter Rotary Clubs overhandigen cheque aan Eritrese Gemeenschap

Rotary Club Land van Horne en Rotary Club Weert overhandigen cheque aan Eritrese Gemeenschap

WEERT – Op zondag 01 december mocht de Eritrese Gemeenschap een cheque in ontvangst nemen van euro 1.500,00

Het bedrag is opgehaald met de organisatie van het concert Ontmoeting van Culturen dat op 12 oktober j.l. werd georganiseerd door beide Rotary Club in het Franciscus Huis Weert.

Goede doel kinderdoelen Eritrese gemeenschap De Eritrese gemeenschap van de Tewahedo kerk in Nederland komt sinds kort in Weert op zondag naar de kerk. De Eritrees-Orthodoxe Tewahedo kerk is nauw verwant aan de Koptisch-Orthodoxe kerk, waar ze oorspronkelijk van afstamt. Het woord “Tewahedo” is afgeleid van het Arabische tawhid en verwijst naar het miafysitisme, de christologie van de oriëntaals-orthodoxe kerken. Dit houdt in dat onder andere de Eritrees-Orthodoxe Tewahedo kerk gelooft in de godmenselijke natuur van Jezus.

Rotaryhelpt.nl

Wat doet Rotary? Duizenden Rotarians in Nederland ontplooien de mooiste activiteiten voor een ander, vaak in de buurt en achter de schermen. Een greep uit onze projecten: van vluchtelingenhulp tot vakantieplezier voor álle kinderen, van wereldwijde poliobestrijding tot concert voor mantelzorgers.

https://www.facebook.com/RotaryWeert

https://www.facebook.com/rotaryweertlandvanhorne/

In het Fatima Huis in Weert vinden christelijk-orthodoxe Eritreeërs houvast

Volkskrant.nl | Peter Giesen | 1 september 2019

De voormalige katholieke Fatimakerk in Weert biedt sinds juli plaats aan de Eritrees-orthodoxe gemeenschap. Dit weekend vierden ze een heiligenfeest. Is de kerk een instrument van de Eritrese regering? ‘De kerk is van Jezus.’ 

In het holst van de nacht zit de kerk bomvol gelovigen – ranke gestalten in witte gewaden. Ze zingen en klappen in een heupwiegende cadans, met een uitbundigheid die de kerk nooit gezien heeft toen zij nog een rooms-katholiek godshuis was. In de katholieke kerk werd de hoogmis gecelebreerd door ‘drie heren’, maar nu staan er minstens twintig priesters op het altaar, zingend en zwaaiend met witte kruisvormige stokken.

In het Fatima Huis in Weert viert de Eritrese christelijk-orthodoxe gemeenschap Tewahedo het feest van Abune Tekle Haymanot, een Ethiopische monnik en heilige uit de 13de eeuw. De tijd wordt even stilgezet op een Afrikaans kerkelijk feest. Het begint zaterdagmiddag om vier uur en is pas zondagochtend tegen twaalf uur afgelopen. Al die tijd gaat het zingen en bidden door, ook ’s nachts, al verliezen sommigen de strijd tegen de slaap. Vrouwen liggen languit in de kerkbanken, mannen zijn voorover in slaap gevallen. Achter het altaar ligt een man te slapen in de armen van zijn broeders. Ze dragen allen witte gewaden, als in een oudtestamentisch tafereel.

Op deze plaats werd vroeger het Rijke Roomse Leven gevierd. Het Fatima Huis was vroeger de Fatimakerk, in 1954 gebouwd door de Weerter architect Pierre Weegels in een combinatie van traditionele baksteen en modernistisch beton. Zoals zo veel kerken liep ook de Fatimakerk leeg en in 2011 werd zij aan de eredienst onttrokken.

Sloop

Het gebouw stond op de nominatie gesloopt te worden, maar werd in 2014 voor een euro gekocht door Thijs Hendrix, president van het fok- en veredelingsbedrijf Hendrix Genetics. Hij stelt het beschikbaar voor sociale en culturele activiteiten. Sinds juli houdt de Eritrese gemeente Tewahedo hier haar missen, nadat zij wegens brandgevaar moest vertrekken uit een ruimte in Eindhoven.

‘Fantastisch dat deze kerk weer wordt gebruikt voor de eredienst’, zegt Hendrix (64). ‘Ik ben blij dat we iets kunnen doen voor onze medechristenen in de diaspora.’ Hij wijst op het mozaïek achter het altaar, gemaakt door de katholieke kunstenaar Hugo Brouwer. Een bootje dat in moeilijkheden verkeert. Een man hangt overboord, de dood komt al aangesneld. Maar de stuurman houdt koers. Christus zal hem redden. Hendrix: ‘Het is prachtig dat mensen die uit Eritrea zijn gekomen, over de Middellandse Zee, hier nu een plek hebben gevonden. Heel symbolisch, op een manier die de kunstenaar in de jaren vijftig niet had kunnen bevroeden.’

In de jaren vijftig was het onvoorstelbaar dat hier ooit een dienst zou worden gehouden door Eritreeërs. De Fatimakerk stond rotsvast in het hart van de wijk, als symbool van een modern katholicisme. Maar de behoefte aan samenkomsten verwaterde. Nu zijn er mensen gekomen uit een land vijfduizend kilometer verderop, die even hard naar God en samenzijn verlangen als de Weertenaren vroeger.

‘Als mensen het moeilijk hebben, gaan ze terug naar God’, zegt diaken Filemon Okday. En veel Eritreeërs hebben het moeilijk. Ook Okday vluchtte voor het dictatoriale regime van president Isaias Afewerki, die burgers voor onbepaalde tijd in militaire dienst kan houden, een verkapte vorm van slavernij. Zoals zovelen legde hij zijn eigen exodus af, van Eritrea naar Soedan en Libië, over de Middellandse Zee naar Europa.

Nederland is geen eenvoudig land voor Eritreeërs, constateerde het Sociaal en Cultureel Planbureau vorig jaar in een zorgelijk rapport. In 2016 had slechts 4 procent van de Eritrese statushouders betaald werk, twee jaar nadat zij een verblijfsvergunning hadden gekregen. Veel Eritreeërs zijn laagopgeleid, aldus het SCP. Bovendien zijn ze vaak vriendelijk en verlegen in een samenleving die assertiviteit vereist. ‘De taal is moeilijk en je moet overal diploma’s voor hebben’, zegt Obkay, die vijf jaar in Nederland is. ‘Ik wilde studeren, maar dat is me niet gelukt. Nu ben ik orderpicker.’

Beeld Marcel van den Bergh / de Volkskrant

Regime Eritrea

In die moeilijke situatie is de Eritrees-orthodoxe kerk een grote steun. Maar de hechtheid van de geloofsgemeenschap kan ertoe leiden dat Eritreeërs zich nog meer in eigen kring terugtrekken, aldus het SCP. Bovendien is de Eritrees-orthodoxe kerk omstreden. Volgens een onderzoek van de Universiteit van Tilburg probeert het Eritrese regime via de dias­porakerken macht uit te oefenen. Er zou geld worden ingezameld voor het regime en gelovigen worden bespioneerd of geïntimideerd, onder meer door een ‘diasporabelasting’ van 2 procent aan Eritrea te betalen.

Diaken Okday ontkent dat zijn gemeente contact heeft met het regime. ‘Wij doen niet aan politiek. De kerk is van Jezus. Iedereen is welkom. Zelfs Afewerki als hij komt om te bidden’, zegt hij. ‘Die twee procent diasporabelasting betaal ik niet, maar er zijn mensen die haar wel betalen, bijvoorbeeld omdat ze een huis in Eritrea hebben.’

Op zondagochtend nadert de marathondienst haar einde. Na een kleine twintig uur heupwiegen de gelovigen zich nog altijd door de uitbundige gezangen. ‘Als ik dit zie, word ik wel een beetje jaloers’, zegt Thijs Hendrix. ‘Dan denk ik terug aan de tijd dat ik een klein menneke was, dat zich veilig voelde als onderdeel van een gemeenschap, verbonden in het geloof dat je van je ouders en grootouders hebt doorgekregen.’

Aan het einde van de bijeenkomst wordt in processie een symbolische ark naar buiten gebracht. Priesters stellen zich in slagorde op, in hun vergulde gewaden. Er wordt een laatste lied gezongen, begeleid door trommels. Buurtbewoners zien het schouwspel vriendelijk, maar ook een beetje verbaasd aan, het Rijke Eritrees-Orthodoxe Leven in Weert.